Bouw een creative habit

Creativiteit is volgens het Economic World Forum de belangrijkste competentie van de 21e eeuw. We hebben creativiteit nodig op het werk, in ons persoonlijk leven en om de wereldproblemen op te lossen.

Het goede nieuws is dat we in aanleg allemaal creatief zijn en dat iedereen in staat is die vaardigheid verder te ontwikkelen. Gewoon door elke dag even creatief te zijn. Maar dat is voor de meesten van ons nieuw gedrag en iedereen die weleens goede voornemens heeft gemaakt weet dat nieuw gedrag meestal niet blijvend is.

Dat komt doordat we onze wilskracht proberen te gebruiken om dat nieuwe gedrag vol te houden. En als de wetenschap ons iets heeft geleerd in de afgelopen decennia, dan is het dat dat niet werkt. Onze wilskracht is namelijk heel snel uitgeput.

Wat werkt dan wel? Gewoontes!

Het is goed om te beseffen dat ons besturingssysteem gebaseerd is op het creëeren van gewoontes. Veruit het grootste deel van wat we doen is een gewoonte: we doen het automatisch en zonder bewust nadenken.

Dat geldt voor erg veel activiteiten:

Stuk voor stuk ingewikkelde zaken die makkelijk zijn geworden doordat ze zijn geautomatiseerd. We leiden ons leven grotendeels op de automatische piloot. Je zou zelfs kunnen betogen dat we voor 99 procent robot zijn. We zijn geprogrammeerd om dingen te doen zonder er over na te denken. Dat heeft het belangrijke voordeel dat we er weinig hersencapaciteit voor hoeven vrij maken. Gewoontes zijn een soort highways in onze hersenen. Het zijn vaste patronen van neuronen die tegelijk vuren.

Het is dus slim om ook een gewoonte te maken van je creativiteit. Elke dag even creatief zijn en (een of meer)ideeën verzinnen. Het gaan zitten met pen en papier (of een digitale variant) tot gewoonte maken.

Zodra het een gewoonte is geworden hoef je je niet eens meer af te vragen of je wel ideeën wilt verzinnen en wanneer je dat dan moet doen en of je het wel kan en of het vandaag wel gaat lukken en meer van dat soort gedachten die je in de weg zitten. In plaats daarvan ga je gewoon zitten en ga je aan de slag.

Met een gewoonte heb je geen wilskracht nodig om aan elke dag ideeën te verzinnen. En dat is bijzonder nuttig, want wilskracht is een schaars goedje in ons besturingssysteem. We hebben er niet zoveel voorraad van en dus is je wilskracht snel uitgeput.

Het grote voordeel is ook nog dat je door dagelijks creatief te zijn je hersenen verandert. Er wordt meer hercencapaciteit vrijgemaakt voor creatieve taken EN het gaat gewoon steeds makkelijker.

Er is de laatste jaren erg veel onderzoek gedaan naar het creeëren van gewoontes. Vier behulpzame tips, gebaseerd op de wetenschap:

Maar waar een gewoonte heel makkelijk gaat als je hem eenmaal hebt aangeleerd, kost het veel inspanning om een gewoonte te creëren. Bedenk maar eens hoeveel moeite het je kostte om te leren lopen, fietsen en autorijden.

Ook het aanleren van een creatieve gewoonte kost tijd en moeite. Als je vanaf moment 1 probeert om meteen 20 ideeën te verzinnen dan heb je grote kans dat het je niet gaat lukken. de stap is te groot. You’ll be setting yourself up for failure, zoals de Engelsen het zo mooi uitdrukken. En dat is de beste garantie dat je het niet vol gaat houden.

Als je al heel lang niet meer creatief bent geweest is het belangrijk om klein te starten. Hoe kleiner hoe beter. Begin dus met het verzinnen van 1 idee per dag. Zodra dat makkelijk gaat, breid je het aantal ideeën langzaam uit. Twee per dag, drie, vijf, tien, etc. Valkuil is dat je het aantal te snel wilt opvoeren. Met als risico dat je het niet volhoudt en al snel zult stoppen.

Tweede valkuil is dat je meteen kwaliteit verwacht. Dat je al in de eerste week briljante ideeën wil krijgen. Daar gaat het aanvankelijk niet om. Sterker nog: hou je nog helemaal niet bezig met de kwaliteit van je ideeën. Je moet eerst een gewoonte aankweken en pas als die gewoonte diep verankerd is, bezig gaan met de kwaliteit.

Dat vraagt een groot vertrouwen in het proces. Veel mensen gaan twijfelen als ze na 14 dagen nog geen briljant idee hebben bedacht. Dan is er een commentaar-stemmetje in hun hoofd dat zegt:

Het is goed om te beseffen dat dit een normale weerstand is van je rationele, volwassen mindset. We zijn geconditioneerd om te stoppen als iets niet meteen lukt. Daar zijn we heel anders in dan kinderen, die net zo lang blijven doorzetten tot iets lukt. Stel je voor dat een kind net zo snel op zou geven als volwassenen dat doen:

“Ik ben nu drie keer gevallen, dat lopen is kennelijk niks voor mij. Laat ik er maar mee stoppen”

Zorg dus dat je doorzet, ook al zie je niet meteen de resultaten die je zou wensen. De volgorde is echt om eerst een creatieve gewoonte aan te leren en je dan pas bezig te houden met de kwaliteit van de ideeen die je verzint.

Automatiseren van creativiteit gaat makkelijker als je het koppelt aan een andere vaste gebeurtenis (een prompt). Een paar voorbeelden:

De kunst is om een duidelijk vast moment in je dag te kiezen en je er vervolgens aan te houden. Dag na dag. Op die manier wordt het een automatisme en kost het echt geen enkele moeite meer.

Zorg dat er iemand is die weet dat je een gewoonte aan het maken bent en die kan zien of je je er wel aan houdt. Om gezichtverlies te voorkomen zullen we dan minder snel stoppen.

Je kunt je beginnende gewoonte versterken door er positieve emoties aan te koppelen. Oftewel: geniet van je gewoonte (het plezier van ideeënsport), geef jezelf een schouderklopje elke keer als je hebt gedaan hebt en wees trots op wat je verzonnen hebt.

Ik heb Ideeënsport bedacht om je te helpen van creativiteit een gewoonte te maken. Dat kun je heel simpel starten met behulp van onze Ideeënsport Challenge: